Domek Grecki
Domek Grecki. pocz XX w.
Oranżeria zwana również Domkiem Greckim jest
malowniczo położona po drugiej stronie wąwozu Głęboka Droga.
Dorycki
portyk, usprawiedliwiający nazwę budowli, jest monumentalnym zamknięciem
perspektywy alei prowadzącej ku wąwozowi od późniejszego Domku
Gotyckiego. Wybudowano ją pomiędzy rokiem 1788 a 1791. Joachim Hempel w raporcie
z dn.11.12.1788 r. wspomina o zwózce cegły i kamienia z Parchatki do nowej
oranżerii, natomiast w końcu roku 1791 naprawiano okna i sprawiono nowy klucz do
,,nowej oranżerii co nad Mokradkami,, Chodzi tu niezawodnie o Domek Grecki, tym
bardziej, że znany jest również jego widok malowany niedługo potem, w roku
1796, przez Z.Vogla. Budowla składała się z czterokolumnowego doryckiego portyku
i położonej za nim półokrągłej sali zwanej
altaną, wyposażonej niegdyś w kanapki; za nią mieściła się właściwa oranżeria, oszklona
ścianą południową. Nad wejściem do sali półokrągłej umieszczony był od zewnątrz
napis, zaczerpnięty z Wergiliusza:
HIC OMNES ARBUSTA IUVANT HUMILESQUE MYRICAE
Domek Grecki - wg Jana Piotra Norblina
W koncepcji Domku Greckiego znalazło wyraz przekonanie
księżnej Izabelli, że każda budowla dekoracyjna w parku powinna mieć jakieś
określone przeznaczenie użytkowe, w przeciwnym bowiem razie szybko się znudzi i
popadnie w ruinę. Dlatego też dorycki portyk Domku stanowi nie tylko
interesujące zamknięcie perspektywy alei parkowej, lecz jest również
monumentalnym przedsionkiem do ukochanego przez księżną królestwa roślin.
Tadeusz
St. Jaroszewski-Puławy w okresie klasycyzmu (Teka Konserwatorska-Zeszyt
5). Wydawnictwo: Arkady 1962 r. |